Η παράθεση των κατηγοριών πυρκαγιάς, θα μας βοηθήσει να κατατάξουμε τους πυροσβεστήρες σύμφωνα με τις κατασβεστικές τους ικανότητες, πράγμα που επιβάλλεται για την αποτελεσματικότητα της χρήσης των πυροσβεστήρων.

  • Κατηγορία Α’: Συμπεριλαμβάνει τις πυρκαγιές στερεών υλικών, οργανικής κυρίως σύνθεσης, στις οποίες η ανάφλεξη γίνεται κανονικά με σχηματισμό τεφροανθράκων (π.χ. ξύλο, χαρτί, άχυρο, ύφασμα, λάστιχο και ορισμένα είδη πλαστικού).
  • Κατηγορία Β’: Συμπεριλαμβάνει τις πυρκαγιές υγρών καυσίμων ή υγροποιημένων στερεών (π.χ. αιθέρες, οινόπνευμα, βενζίνη, λάδια, λίπη, λάκες, στεατίνη, παραφίνη κ.τ.λ.).
  • Κατηγορία C’: Συμπεριλαμβάνει τις πυρκαγιές καυσίμων αερίων (π.χ. μεθάνιο, προπάνιο, βουτάνιο, ασετιλίνη, υδρογόνο κ.τ.λ.)
  • Κατηγορία D’: Συμπεριλαμβάνει τις πυρκαγιές μετάλλων (π.χ. νάτριο, κάλιο, μαγνήσιο, τιτάνιο, ζιρκόνιο).
  • Κατηγορία Ε’: Συμπεριλαμβάνει τις πυρκαγιές των κατηγοριών Α, Β, C, D πάνω ή κοντά σε ηλεκτρικές συσκευές, εγκαταστάσεις κ.τ.λ. που βρίσκονται υπό τάση. Το εκτοξευόμενο πυροσβεστικό υλικό, πρέπει να μην είναι αγώγιμο. Είναι ευνόητο ότι αν οι ηλεκτρικές συσκευές ή εγκαταστάσεις δεν βρίσκονται υπό τάση, η κατάσβεση γίνεται ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκει η πυρκαγιά.

Είδη φορητών πυροσβεστήρων

Ανάλογα με το χρησιμοποιούμενο κατασβεστικά υλικό και σύμφωνα με τις εθνικές προδιαγραφές – οι οποίες είναι ίδιες με τις διεθνείς – οι φορητοί πυροσβεστήρες διακρίνονται στα εξής είδη:

  1. Πυροσβεστήρες νερού,
  2. Πυροσβεστήρες διοξειδίου του άνθρακα,
  3. Πυροσβεστήρες μηχανικού αφρού,
  4. Πυροσβεστήρες αλογόνων υδρογονανθράκων οι επονομαζόμενοι ΗΑLΟΝ.
  5. Πυροσβεστήρες ξηράς σκόνης.

Σήμερα οι κυκλοφορούντες πυροσβεστήρες ανάγονται σ’ ένα από τα προαναφερόμενα είδη.

Ανάλογα με το εκτοξευόμενο υλικό, οι πυροσβεστήρες διακρίνονται σε ορισμένα είδη και χρησιμοποιούνται για κατάσβεση ορισμένων κατηγοριών πυρκαγιάς. Πιο κάτω παραθέτουμε πίνακα όπου κατατάσσονται οι φορητοί πυροσβεστήρες ανάλογα με το κατασβεστικό υλικό, τις δυνατότητες και το χαρακτηριστικό τους σύμβολο.

ΥΛΙΚΟ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΟ
Σκόνη (Κατηγορία πυρκαγιάς Β,C,Ε) Ρ
(Κατηγορία πυρκαγιάς Α,Β,C,Ε)… Pa
(μέχρι 10.000 Volts) (Κατηγορία πυρκαγιάς D) Pd
Διοξείδιο του άνθρακα (Κατηγορία πυρκαγιάς Β,C,Ε,) C
Νερό (Κατηγορία πυρκαγιάς Α) W
Μηχανικός αφρός (Κατηγορία πυρκαγιάς Α,Β,) WF

ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ

Οι πυροσβεστήρες διοξειδίου του άνθρακα (CO2) έχουν κατασβεστική ικανότητα σε μικρές κυρίως πυρκαγιές των κατηγοριών Β, C, Ε, δηλαδή σε υγρά καύσιμα όπου με το διοξείδιο του άνθρακα απομακρύνεται το οξυγόνο, σε αέρια καύσιμα όπου αποκόπτεται η φλόγα από το αέριο που καίγεται και σε καύσιμα κοντά ή πάνω σε ηλεκτρικές εγκαταστάσεις υπό τάση, λόγω της πρακτικά αμελητέας αγωγιμότητας του διοξειδίου του άνθρακα. Το εκτοξευόμενο διοξείδιο του άνθρακα δεν αφήνει κατάλοιπα, γι’ αυτό η χρήση του συνιστάται για κατασβέσεις πυρκαγιών που είναι δυνατό τα κατάλοιπα να προκαλέσουν ζημιά.

Πλεονεκτήματα διοξειδίου του άνθρακα

  • Είναι αέριο άκαυστο, η δε κατασβεστική του ενέργεια είναι εξαιρετικά ταχεία.
  • Δεν προκαλεί φθορές και δεν αφήνει υπολείμματα μετά τη χρησιμοποίηση του.
  • Δεν αλλοιώνεται με την πάροδο του χρόνου.
  • Είναι κακός αγωγός του ηλεκτρισμού.
  • Δεν σχηματίζει εκρηκτικά μίγματα με τον αέρα.

Μειονεκτήματα διοξειδίου του άνθρακα

Είναι αέριο ασφυκτικό, γι’ αυτό κατά τη χρησιμοποίησή του σε κλειστούς χώρους επιβάλλεται ο χειριστής να φέρει οξυγονούχο αναπνευστική συσκευή ή πεπιεσμένου αέρα..

Γενικοί κανόνες κατάσβεσης πυρκαγιών με διοξείδιο του άνθρακα

  • Να πλησιάζουμε όσο το δυνατόν περισσότερο την εστία της φωτιάς και να κατευθύνουμε το διοξείδιο στη βάση της φλόγας.
  • Να ακολουθούμε κατά την κατάσβεση τη φορά του ανέμου.
  • Να μην αναταράσσουμε την επιφάνεια του καιόμενου υγρού.
  • Να χρησιμοποιούμε κατά την κατάσβεση σε κλειστούς χώρους αναπνευστική συσκευή, ε) Να καλύπτουμε εντελώς την καιόμενη επιφάνεια με διοξείδιο.
  • Το διοξείδιο του άνθρακα ενδείκνυται κυρίως για την κατάσβεση πυρκαγιών εύφλεκτων υγρών και ηλεκτρικών γενικά εγκαταστάσεων.

ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΑΦΡΟΥ

Με τους πυροσβεστήρες μηχανικού αφρού επιδιώκεται η κατάσβεση μικρών πυρκαγιών των κατηγοριών Α, Β, δηλαδή επί στερεών καυσίμων και επί υγρών ή υγροποιημένων στερεών, χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Ο πυροσβεστήρας μηχανικού αφρού αποτελείται από το σώμα μέσα στο οποίο είναι τοποθετημένη η γόμωση από υδατικό διάλυμα και κατάλληλη αφροποιητική ουσία. Η εκτόξευση γίνεται πάντοτε με τη βοήθεια ενός αδρανούς αερίου υπό πίεση (διοξείδιο του άνθρακα CO2) μέσα σε φιαλίδιο εντός ή εκτός του σώματος του πυροσβεστήρα. Οι πυροσβεστήρες μηχανικού αφρού λειτουργούν πάντοτε σε όρθια θέση.

Πλεονεκτήματα μηχανικού αφρού

  • Ο αφρός είναι κατάλληλος για κατάσβεση σχεδόν όλων των ουσιών και κυρίως εκείνων που δεν μπορούν να σβηστούν με νερό.
  • Πέφτει ελαφρά στα καιόμενα αντικείμενα και αφήνει αυτά ανέπαφα.
  • Μειώνει στο ελάχιστο τον καπνό που δημιουργείται από τις καιόμενες ύλες και έτσι κάνει ευχερέστερη τη δράση των πυροσβεστών.
  • Δεν προκαλεί ζημιές κατά την κατάσβεση όπως συμβαίνει με το νερό λόγω μεγάλης πίεσης,
  • Λόγω του μικρού ειδικού βάρους του επιπλέει στις επιφάνειες όλων των υγρών και εύφλεκτων υλών και παραμένει αδιάλυτος για αρκετό χρονικό διάστημα,
  • Σε επίπεδα και επιφάνειες ή αντικείμενα προληπτικά ραντισμένα με αφρό η φωτιά δεν μεταδίδεται,
  • Η κατάσβεση είναι ταχύτατη. Ένα κυβικό μέτρο αφρού μπορεί να καλύψει αρκετά τετρ. μέτρα καιόμενης επιφάνειας.
  • Η παραγωγή του μπορεί να είναι συνεχής και η εκτόξευσή του γίνεται με σωλήνα και αυλό σε ακτίνα μεγαλύτερη από 15 μέτρα.
  • Είναι αβλαβής για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων.
  • Με μικρές ποσότητες νερού παράγονται μεγάλες ποσότητες αφρού και συνεπώς είναι δυνατή η παραγωγή του σε πόλεις κωμοπόλεις και χωριό με ανεπαρκή ποσότητα νερού.

Μειονεκτήματα μηχανικού αφρού

  • Δεν ενδείκνυται η χρήση του για κατάσβεση στερεών γενικά σωμάτων και ηλεκτρικών εγκαταστάσεων,
  • Είναι δαπανηρός.
  • Οι διαλύσεις υπόκεινται με την πάροδο του χρόνου σε αλλοίωση.

Γενικοί κανόνες κατάσβεσης πυρκαγιών με διοξείδιο του άνθρακα

  • Να καταναλώνουμε κατά το δυνατόν λιγότερη ποσότητα αφρού.
  • Ο αφρός να πέφτει ήρεμα στην επιφάνεια του εύφλεκτου υγρού. Για το σκοπό αυτό η βολή πρέπει να κατευθύνεται στα εσωτερικά τοιχώματα των δοχείων και δεξαμενών ή να χρησιμοποιείται εκχυτήρας προσαρμοζόμενος στο άκρο του αυλού, για να αποφευχθεί έτσι η ανατάραξη του υγρού και η διάσπαση του αφρού από τις φλόγες.
  • Να ρυθμίζουμε την πυκνότητα του αφρού ανάλογα με τις καιόμενες ύλες.
  • Η επιφάνεια του πυρός να καλύπτεται εντελώς με το απαραίτητο πάχος αφρού και να μην αφήνονται κενά σ’ αυτή.
  • Να λαμβάνεται μέριμνα για να μη συμβεί διακοπή του αφρού, είτε από έλλειψη αφροποιητικής ύλης, είτε από άλλη αιτία και η παροχή να είναι συνεχής.
  • Ποτέ δεν πρέπει να ρίχνουμε αφρό πάνω σε ελαιόλαδο ή άλλο λάδι, ορυκτέλαιο, πίσσα κ.τ.λ. που βράζει παρά μόνο όταν σταματήσει ο βρασμός.
  • Να αποφεύγεται η χρησιμοποίηση στην ίδια επιφάνεια αφρών διαφόρου παρασκευής,
  • Απαγορεύεται η εκτόξευση αφρού σε ηλεκτρικές γενικά εγκαταστάσεις που διαρρέονται από ηλεκτρικό ρεύμα.

ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ ΝΕΡΟΥ

Οι πυροσβεστήρες νερού χρησιμοποιούνται για την κατάσβεση μικρής έκτασης πυρκαγιών και μόνο κατηγορίας Α, δηλαδή στερεών καυσίμων, απουσία ηλεκτρικού ρεύματος. (Ειδικότερα, βαμβάκι, έριο, υφάσματα, ξυλεία, άνθρακας, κουρέλια, χόρτα γενικά, χαρτιά, καπνός, σιτηρά, οικίες, καταστήματα, αποθήκες, εργοστάσια παραγωγής προϊόντων από ύλες και γενικότερα για την κατάσβεση κοινών η ξηρών πυρκαγιών.
Ακόμη, πυρομαχικά και εκρηκτικές ύλες γενικά, πυρκαγιές πλαστικών υλών, χημικών προϊόντων, λιπασμάτων κ.τ.λ. σβήνουν με τη χρήση άφθονου νερού).
Η εκτόξευση του νερού πάνω στη φωτιά γίνεται πάντοτε με τη βοήθεια ενός αερίου υπό πίεση (CO2, Ν ή αέρας).
Ανάλογα με τον τρόπο αποθήκευσης του υπό πίεση αερίου, διακρίνουμε δύο είδη πυροσβεστήρων νερού:

  1. Πυροσβεστήρες με φιαλίδιο. Είναι ο τύπος στον οποίο το υπό πίεση αέριο βρίσκεται σε ειδικό φιαλίδιο τοποθετημένο μέσα ή έξω από το σώμα του πυροσβεστήρα. Το αέριο είναι διοξείδιο του άνθρακα.
  2. Πυροσβεστήρες με συνεχή πίεση. Στον τύπο αυτό, το υπό πίεση αέριο βρίσκεται αποθηκευμένο μαζί με τη γόμωση μέσα στο σώμα του πυροσβεστήρα σε συνεχή πίεση. Το αέριο είναι άζωτο ή αέρας. Σ’ αυτή την περίπτωση, ο πυροσβεστήρας πρέπει να φέρει θλιβόμετρο για να διακρίνεται η πίεση του θαλάμου.

Μέθοδοι λειτουργίας πυροσβεστήρων νερού

Η λειτουργία όλων των πυροσβεστήρων νερού γίνεται σε όρθια θέση χωρίς ανατροπή του πυροσβεστήρα.

Πλεονεκτήματα

Το νερό σαν κατασβεστικό μέσο είναι ίσως το σπουδαιότερο και το αναντικατάστατο.
Βρίσκεται ελεύθερο και άφθονο στη φύση και η απόκτηση του είναι παντού και πάντοτε εύκολη και τις περισσότερες φορές χωρίς δαπάνη.
Η φυσική σύστασή του το κάνει πολύ εύχρηστο καθόσον επιτρέπει τη διοχέτευση του σε σωλήνες και την εκτόξευσή του σε μακρινές αποστάσεις με πίεση ή την τοποθέτησή του σε δοχεία και την εκτόξευσή του από απόσταση.

Κατασβεστική ενέργεια του νερού

Η κατασβεστική ενέργειά του έγκειται στην ικανότητα που έχει να απορροφά μεγάλη ποσότητα θερμότητας την οποία αφαιρεί από το καιόμενο σώμα. Για το λόγο αυτό η κατασβεστική του ικανότητα στηρίζεται και στην απομόνωση του καιόμενου σώματος από τον ατμοσφαιρικό αέρα που το περιβάλλει, όταν χρησιμοποιείται υπό μορφή ομίχλης.
Το νερό έχει τη μεγαλύτερη θερμοχωρητικότητα απ’ όλα τα γνωστά ή τεχνητά κατασβεστικά μέσα, για το λόγο ότι 1 χλγ. νερού 0° C μετατρεπόμενο σε ατμό αφαιρεί 639 χιλιοθερμίδες (Kcal).

Αντενδείξεις

Το νερό σαν κατασβεστικό υλικό αντενδείκνυται σε πυρκαγιές υγρών καυσίμων, όπως βενζίνης, πετρελαίου, μαζούτ, αιθέρα, οινοπνεύματος, ελαίων, ορυκτέλαιων, ημίρρευστων υγρών όπως λίπους, γλυκερίνης, κεριού, παραφίνης, ρετσινιού, πίσσας, ελαστικού, ελαιοχρωμάτων και γενικότερα σε πυρκαγιές ρευστών ή ημίρρευστων υγρών, τα οποία έχουν ειδικό βάρος μικρότερο του νερού και σαν ελαφρότερα επιπλέουν αυτού.
Ακόμη, όπως παραπάνω αναφέρθηκε, μπορεί να χρησιμοποιηθεί το νερό για την κατάσβεση πυρκαγιών υγρών καυσίμων, αλλά μόνο υπό μορφή ομίχλης.
Το ίδιο αντενδείκνυται η χρήση του νερού σε πυρκαγιές αερίων στις οποίες καμία επίδραση δεν μπορεί να έχει. Εκτός αυτού μπορεί να προκαλέσει επέκταση της πυρκαγιάς σε άλλα υλικά λόγω απομάκρυνσης των φλεγόμενων αερίων.
Η χρήση του νερού σε ερυθροπυρωμένα μέταλλα δεν συνιστάται, γιατί υπάρχει πιθανότητα αποσύνθεσης του στα συστατικά του, υδρογόνο και οξυγόνο, την επανάφλεξη του υδρογόνου και την πρόκληση εκρήξεων.
Μερικές στερεές ύλες, όπως το θείο, η ναφθαλίνη κ.τ.λ., οι οποίες επιπλέον του νερού, δεν σβήνουν με τη χρήση του.
Ο φωσφόρος, ενώ καταρχήν, φαίνεται ότι σβήνει με το νερό, επαναφλέγεται μετά την εξάτμισή του.
Η χρήση νερού για την κατάσβεση του καλίου ή του νατρίου απαγορεύεται γιατί έχουν την ιδιότητα να αποσυνθέτουν το νερό και να προκαλούν εκρήξεις.
Επίσης, απαγορεύεται η χρήση νερού για κατάσβεση αγωγών από τους οποίους διέρχεται ηλεκτρικό ρεύμα.

Γενικοί κανόνες κατάσβεσης πυρκαγιών με νερό

  • Να καταναλώνεται όσο το δυνατόν λιγότερη ποσότητα νερού.
  • Να χρησιμοποιείται σε πυρκαγιές μεγάλης έντασης και έκτασης βολή μεγάλης πίεσης – όχι μικρότερης των 5 ατμοσφαιρών – προς το καιόμενο αντικείμενο,
  • Να χρησιμοποιείται η κατάλληλη βολή νερού (συμπαγή, διασκορπισμένη ομίχλη) και να εναλλάσσονται οι βολές ανάλογα με την ένταση του πυρός και την απόσταση του καιόμενου αντικειμένου από το στόμιο του αυλού.
  • Να αποφεύγεται η συγκέντρωση της θολής για πολύ σε ένα σημείο, να επιδιώκεται δε η ταχεία κατανομή της σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη καιόμενη επιφάνεια γιατί με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η τελειότερη υποβίβαση της θερμοκρασίας,
  • Να πλησιάζει ο αυλοφόρος όσο το δυνατόν περισσότερο την εστία του πυρός, χρησιμοποιώντας μάσκα και στην ανάγκη παραπετάσματα νερού ή αμιάντου ή άλλου πρόχειρου άκαυστου υλικού, στ) Σε καμία περίπτωση να μη χύνεται νερό εάν δεν μπορεί να προσβληθεί απευθείας η εστία του πυρός.

ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ ΞΗΡΑΣ ΣΚΟΝΗΣ

Με τους πυροσβεστήρες ξηράς σκόνης και με τη χρησιμοποίηση της κατάλληλης σκόνης, επιδιώκεται η κατάσβεση μικρής έκτασης πυρκαγιών όλων των κατηγοριών (Α, Β, C, D, Ε), σε στερεά – υγρά – αέρια καύσιμα ή και παρουσία ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς και σε καιόμενα μέταλλα (μαγνήσιο, αλουμίνιο, κ.τ.λ.).
Η εκτόξευση της σκόνης πάνω στην εστία, γίνεται πάντοτε με τη βοήθεια αερίου υπό πίεση, συνήθως διοξειδίου του άνθρακα ή αζώτου.
Οι πυροσβεστήρες ξηράς σκόνης διαιρούνται σε δύο γενικούς τύπους:

  1. Πυροσβεστήρες με φιαλίδιο. Είναι ο τύπος όπου το υπό πίεση αέριο βρίσκεται μέσα στο φιαλίδιο το οποίο είναι τοποθετημένο μέσα ή έξω από το σώμα του πυροσβεστήρα. Το αέριο αυτό είναι CΟ2.
  2. Πυροσβεστήρες συνεχούς πίεσης. Στον τύπο αυτό το υπό πίεση αέριο είναι αποθηκευμένο μαζί με τη γόμωση μέσα στο σώμα του πυροσβεστήρα και είναι CO2 ή Ν.

Οι τρεις βασικοί τύποι ξηράς σκόνης

  • Ο πρώτος τύπος είναι κατάλληλος για την κατάσβεση πυρκαγιών κατηγοριών Β, C, Ε, διηλεκτρικής αντοχής με ελάχιστο όριο 80.000 Volts και χαρακτηρίζεται με το σύμβολο Ρ.
  • Ο δεύτερος τύπος είναι κατάλληλος για την κατάσβεση πυρκαγιών κατηγοριών Α, Β, C, Ε, διηλεκτρικής αντοχής με ελάχιστο όριο 1.000 Volts, χαρακτηρίζονται δε με το σύμβολο Ρα.
  • Ο τρίτος τύπος είναι κατάλληλος για την κατάσβεση και πυρκαγιών κατηγορίας D και χαρακτηρίζεται με το σύμβολο Pd.

Μέθοδοι λειτουργίας πυροσβεστήρων ξηράς σκόνης

Η λειτουργία όλων των πυροσβεστήρων ξηράς σκόνης γίνεται σε όρθια θέση χωρίς ανατροπή του πυροσβεστήρα.
Η εκτόξευση της ξηράς σκόνης πρέπει να είναι ελεγχόμενη, δηλ. να υπάρχει δικλείδα, η οποία επιτρέπει τη στιγμιαία διακοπή και επανάληψη της εκτόξευσης κατά τη θέληση του χειριστή. Η ξηρά σκόνη πρέπει να εκτοξεύεται μέσα από εύκαμπτο σωλήνα. Ειδικά οι πυροσβεστήρες χωρητικότητας 1 μέχρι 1,3 χλγ. και 3 χλγ., μπορούν να λειτουργήσουν και χωρίς τη χρήση εύκαμπτου σωλήνα.

Ενδείξεις κατάσβεσης με ξηρά σκόνη

    • Η ξηρά σκόνη είναι κακός αγωγός του ηλεκτρισμού και γι’ αυτό το λόγο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακίνδυνα σε πυρκαγιές ηλεκτρικών εγκαταστάσεων.
    • Σε πυρκαγιές υγρών καυσίμων έχει άριστα κατασβεστικά αποτελέσματα, κυρίως όταν αυτά έχουν χυθεί στο έδαφος ή βρίσκονται σε μικρές δεξαμενές ή δοχεία. Και σε μεγάλες δεξαμενές χρησιμοποιείται η ξηρά σκόνη αλλά η χρήση της προϋποθέτει μόνιμες εγκαταστάσεις.
    • Ενδείκνυται για την κατάσβεση πυρκαγιών σε αεροπλάνα, αυτοκίνητα, μηχανοστάσια, κ.τ.λ.
    • Σε πυρκαγιές στερεών έχει άριστα κατασβεστικά
    • αποτελέσματα όταν αυτά καίγονται επιφανειακά. 5. Ενδείκνυται για την κατάσβεση πυρκαγιών σε αποθήκες, σε κύτη πλοίων και γενικά σε κλειστούς χώρους.

Η κατασβεστική σκόνη είναι αβλαβής για τον άνθρωπο και τα ζώα και δεν σχηματίζει η ένωσή της με τον αέρα εκρηκτικά μίγματα.

Μειονεκτήματα ξηράς σκόνης

  • Μετά τη χρησιμοποίηση της αφήνει υπολείμματα.
  • Πρέπει να διατηρείται σε ξηρό μέρος για να μην επηρεάζεται από την υγρασία.
  • Δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μεγάλες αποστάσεις, γιατί το μέσο βεληνεκές της βολής είναι 4-5 μέτρα. Σε μεγαλύτερη απόσταση γίνεται μεγάλη διασπορά, αφενός και αφετέρου υπάρχει ενδεχόμενο να παρασυρθεί από τον άνεμο ή να εκδιωχθεί από τα ρεύματα της πυρκαγιάς. Για το λόγο αυτό δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε αντίθετη φορά από τον πνέοντα άνεμο.

Γενικοί κανόνες κατάσβεσης πυρκαγιάς με ξηρά σκόνη

  • Να πλησιάζεται όσο το δυνατόν περισσότερο η εστία της φωτιάς και να κατευθύνεται το νέφος της σκόνης στη βάση των φλογών προσέχοντας να μην αναταράσσεται η επιφάνεια του καιόμενου υγρού,
  • Η εκτόξευση της σκόνης έχει την ίδια κατεύθυνση με τη φορά του ανέμου.
  • Να καταναλώνεται η αναγκαία ποσότητα σκόνης,
  • Η σκόνη ενδείκνυται κυρίως για την κατάσβεση των εύφλεκτων υγρών και των ηλεκτρικών γενικά εγκαταστάσεων.

Αντιμετώπιση πυρκαγιών με πυροσβεστήρες ξηράς σκόνης.
Τα παρακάτω παραδείγματα δίνονται σαν βοήθημα για τις ομάδες πυρασφάλειας. Είναι γεγονός ότι η κατάλληλη τακτική καταπολέμησης της πυρκαγιάς, προσδιορίζεται από το είδος, το μέγεθος των ενδεχόμενων κινδύνων και την τοποθεσία της πυρκαγιάς.
Ετοιμότητα των πυροσβεστήρων: Επιθεώρηση των πυροσβεστήρων κάθε χρόνο.

ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ HALON

Οι πυροσβεστήρες Halon αν και δεν υπάρχουν ακόμη στις ελληνικές προδιαγραφές, κυκλοφορούν στο εμπόριο εισαγόμενοι από ξένες χώρες και κυρίως από Αμερική και Αγγλία.
Οι πυροσβεστήρες που κυκλοφορούν στην Ελλάδα είναι Halon 1211 ή BCF. Επίσης κυκλοφορούν και πυροσβεστήρες Halon 2402 ιταλικής προδιαγραφής. Το καθαρό βάρος των πυροσβεστήρων BCF, χωρίς σ’ αυτό να συμπεριλαμβάνεται το προωθητικό αέριο είναι: 0.700, 1, 1.5, 2.5 και 5 kgr.
Το αεριώδες κατασβεστικό υλικό Halon 1211 δίνει εξαιρετικά πλεονεκτήματα στην καταπολέμηση πυρκαγιών αυτοκινήτων, φορτηγών, τροχόσπιτων και βενζινάκατων. Η κατασβεστική του αποτελεσματικότητα βασίζεται στην αντικαταλυτική (χημική) αντίδραση επί της πυρκαγιάς. Επειδή εξατμίζεται χωρίς να αφήνει κατάλοιπα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς το φόβο μόλυνσης ή υπολειμμάτων. Γι’ αυτό το λόγο, οι πυροσβεστήρες αυτοί συνιστώνται για εργαστήρια ερευνών και ηλεκτρονικό εξοπλισμό. Πρέπει να προσέχουμε να μη χρησιμοποιούμε Halon 1211 σε κακώς αεριζόμενες περιοχές.
Η κατασκευή τους είναι μοντέρνα, ευκολόχρηστη, πρακτική, απομακρύνοντας κάθε κίνδυνο τραυματισμού από εκτόξευση εξαρτημάτων – υποστηριγμάτων κ.τ.λ. Επειδή βρίσκεται υπό τη συνεχή πίεση 11 BAR αερίου αζώτου, η συσκευή είναι πάντοτε έτοιμη για χρήση. Οποιαδήποτε πιθανή απώλεια πίεσης, μπορεί να ελεγχθεί από το μανόμετρο. Η λειτουργία τους είναι πρακτικά εύκολη. Μεταφέρουμε τον πυροσβεστήρα κρατώντας τον από τη λαβή και με το ίδιο χέρι πατάμε το μοχλό λειτουργίας στο πάνω μέρος και η συσκευή μπαίνει σε λειτουργία. Η εκκένωση του κατασβεστικού υλικού μπορεί να διακοπεί σε οποιαδήποτε φάση της κατάσβεσης.
Για την εξασφάλιση συνεχούς λειτουργίας και οι δύο τύποι των πυροσβεστήρων είναι εφοδιασμένοι με μετρητές πίεσης για να υπάρχει ένας διαρκής έλεγχος της πίεσης του προωθητικού αερίου.
Στον πυροσβεστήρα Halon 1,5 kgr., ο μετρητής πίεσης βρίσκεται στη βάση του.

Η τυποποίηση των πυροσβεστήρων, εκτός των άλλων, αναφέρεται και στο βάρος τους ή τη χωρητικότητά τους. Ως μονάδα βάρους προσδιορίζεται το χιλιόγραμμο και ως μονάδα όγκου το λίτρο.
Πίνακας βαρών των προδιαγραφόμενων πυροσβεστήρων.

Τι πρέπει να προσέχει ο αγοραστής: Τη σήμανση των πυροσβεστήρων
Πάνω σ’ όλους τους πυροσβεστήρες πρέπει να υπάρχει μεταλλική επιφάνεια με χαραγμένα ή ανάγλυφα τα εξής στοιχεία:

  1. Εμπορικός τίτλος της επιχείρησης ή κατατιθέμενο εμπορικό σήμα.
  2. Έτος κατασκευής του πυροσβεστήρα,
  3. Αριθμός μητρώου του.
  4. Γενόμενη πίεση δοκιμασίας π.χ. Δοκ. 25 Atm.

Tο έτος κατασκευής, ο αριθμός μητρώου και η πίεση της γενόμενης δοκιμασίας, πρέπει να καταγράφονται από τον κατασκευαστή και σε ειδικό βιβλίο κατασκευών και δοκιμασιών πυροσβεστήρων. Κάθε πυροσβεστήρας φέρει πινακίδα από μεταλλικό έλασμα ή από φύλλο μεταλλικού ή πλαστικού χάρτου ή απευθείας τύπωση με ανεξίτηλο χρώμα, ώστε να εξασφαλίζεται η μόνιμη διατήρηση των ενδείξεων. Η πινακίδα πρέπει να βρίσκεται σε τέτοια θέση, ώστε, όταν ο πυροσβεστήρας είναι τοποθετημένος στον τοίχο, να είναι δυνατή η ανάγνωση με τις οδηγίες λειτουργίας και την κατηγορία πυρκαγιάς.

Στην πινακίδα αυτή αναγράφονται:

  1. Ο χαρακτηρισμός του πυροσβεστήρα π.χ. πυροσβεστήρας ξηράς σκόνης των 12 χλγ.
  2. Τύπος: Ρ12
  3. Η φράση: «Αναγομώσατε αμέσως μετά τη χρήση»,
  4. Οδηγίες λειτουργίας.
  5. Οι κατηγορίες πυρκαγιάς (A,B,C,D,E,) με σύντομη διευκρίνιση αυτών.
  6. Η κατασβεστική ικανότητα π.χ.: 3Α – 21Β – Ε κ.τ.λ. (ο αριθμός προηγείται του γράμματος),
  7. Στους πυροσβεστήρες νερού και μηχανικού αφρού, πρέπει να αναγράφεται η ένδειξη του σημείου πήξης. Ήτοι: «κατάλληλος μέχρι» + 1° C «κατάλληλος μέχρι» – 30° C
  8. Σε πυροσβεστήρες κατάλληλους για ηλεκτρικό ρεύμα, πρέπει να αναγράφεται η φράση «κατάλληλος για ηλεκτρικό ρεύμα τάσεως … Volts»
  9. Σε πυροσβεστήρες ακατάλληλους για ηλεκτρικό ρεύμα, πρέπει να αναγράφεται η φράση «Ακατάλληλος για ηλεκτρικό ρεύμα».

Κοντά ή πάνω στην πινακίδα, πρέπει να είναι τοποθετημένο, το ειδικό σήμα κατηγορίας πυρκαγιάς (A,B,C,D,E), ανάλογα με τον τύπο του πυροσβεστήρα.